Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 63

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 63
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 62。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

為無為,事無事,味無味。 大小多少,報怨以德。 圖難於其易,為大於其細。 天下難事,必作於易; 天下大事,必作於細。 是以聖人終不為大,故能成其大。

夫輕諾必寡信,多易必多難。 是以聖人猶難之,故終無難。

Note

為無為,事無事,味無味。 大小多少,報怨以德。 圖難於其易,為大於其細。 天下難事,必作於易; 天下大事,必作於細。 是以聖人終不為大,故能成其大。

夫輕諾必寡信,多易必多難。 是以聖人猶難之,故終無難。

Note

  • Hai bản thống nhất hoàn toàn。

III. Bản dịch Việt

Note

Làm mà như không làm; Lo mà như không lo; Nếm mà như không nếm。

Đối lớn nhỏ, nhiều ít – đều lấy đức mà báo oán。 Thấy khó ngay từ chỗ dễ; Làm lớn bắt đầu từ chỗ nhỏ。 Việc khó trong thiên hạ, đều do dễ mà khởi; Việc lớn trong thiên hạ, đều do nhỏ mà thành。

Cho nên bậc Thánh không làm điều lớn,nên mới thành lớn。

Người dễ hứa thì ít được tin; Người xem việc dễ thì việc thường hóa khó。 Vì thế, bậc Thánh coi mọi việc đều khó,nên chẳng có việc gì khó。


IV. Chú giải

Note

  • “為無為”: làm mà không cưỡng – thuận tự nhiên, hành động không mang tâm chấp。
  • “報怨以德”: lấy đức đáp oán – hóa giải, không trả thù。
  • “圖難於其易,為大於其細”: lo việc khó ngay khi còn dễ, bắt đầu từ điều nhỏ。
  • “終不為大”: không cố làm việc lớn – vì không chấp lớn, nên mới thành lớn。
  • “輕諾寡信,多易多難”: coi nhẹ lời hứa thì mất tín;coi việc dễ thì gặp khó。

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Hành vô hành – hành động thuận tự nhiên, không cưỡng ép。
  • Lấy đức hóa oán, lấy nhỏ tích lớn。
  • Bậc trí không khinh suất – vì coi khó, nên không vướng khó。

Tinh yếu: Làm ít mà trúng;thấy khó để dễ;không chấp lớn mà thành lớn。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Làm mà không làmHành động tự nhiênLàm việc với tâm tĩnh, không phô trương
Báo oán bằng đứcHóa giải, không đối khángDùng thiện ý thay hơn thua để giữ hòa khí
Bắt đầu từ nhỏTích tiểu thành đạiLàm việc lớn bằng từng bước chắc chắn

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: “Vô vi” là không làm gì。 Gỡ: Là làm thuận, không cưỡng;hành mà như không hành。

  • Nhầm: “Không làm điều lớn” là thiếu chí。 Gỡ: Là không chấp lớn nhỏ;làm đúng tự nhiên, ắt nên。


VIII. Kết luận

Note

Chương 63 dạy: hành vô hành – làm mà thuận, không cưỡng;thấy khó mà nhẹ, bắt đầu từ nhỏ。Người không chấp lớn, lại thành lớn;người không sợ khó, cuối cùng không gặp khó。Ấy là đạo của thành tự nhiên。