Keyboard shortcuts

Press ← or → to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 51

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)

I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 51
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 50。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

道生之，德畜之，物形之，勢成之。 是以萬物莫不尊道而貴德。 道之尊，德之貴，夫莫之命而常自然。

故道生之，德畜之，長之育之，亭之毒之，養之覆之。 生而不有，為而不恃，長而不宰，是謂玄德。

Note

道生之，德畜之，物形之，勢成之。 是以萬物莫不尊道而貴德。 道之尊，德之貴，夫莫之命而常自然。

故道生之，德畜之，長之育之，亭之毒之，養之覆之。 生而不有，為而不恃，長而不宰，是謂玄德。

Note

  • Hai bản hoàn toàn thống nhất, chỉ khác cách chấm câu。

III. Bản dịch Việt

Note

Đạo sinh ra vạn vật；Đức nuôi dưỡng chúng； Sự vật cho hình dạng；thế lực khiến chúng thành。 Cho nên, vạn vật đều tôn Đạo mà quý Đức。

Đạo tôn, Đức quý – không ai ra lệnh, mà tự nhiên như thế。 Vì Đạo sinh, Đức nuôi，dài thêm, dưỡng lớn，che chở và bao phủ。

Sinh mà không chiếm hữu，làm mà không cậy công，dẫn mà không làm chủ， ấy gọi là Đức huyền diệu。

IV. Chú giải

Note

  • “Đạo sinh, Đức dưỡng”: Đạo là gốc, Đức là cách Đạo hiển hiện trong vạn vật – sinh rồi dưỡng, như trời sinh mưa, đất nuôi cây。

  • “Tự nhiên không mệnh lệnh”: Trật tự vũ trụ không nhờ mệnh lệnh nào, mà vận hành theo quy luật tự nhiên。

  • “Sinh mà không hữu, làm mà không cậy”: Đức của Đạo là vô sở cầu – giúp mà không ghi công, dẫn mà không chi phối。

  • “Huyền Đức”: Đức thâm sâu, bao dung, không phô, không đối đãi – là sức sống của Đạo trong đời。

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Đạo sinh ra, Đức nuôi dưỡng – sinh, trưởng, thành, dưỡng đều thuận tự nhiên。
  • Bậc thuận Đạo hành như trời đất: làm mà không cậy, giúp mà không chiếm。
  • Huyền Đức là đức lớn – thâm, nhu, và không lộ。

Tinh yếu: Đạo sinh, Đức dưỡng；sinh mà không chiếm，làm mà không cậy。Ấy là đức của Trời Đất。

VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Trời mưa, đất nuôiSinh và dưỡng không vì côngKhi giúp ai, không kể công, để tự nhiên sinh thiện cảm
Cha mẹ hiềnDạy mà không áp, yêu mà không chiếmCho con tự lớn, không làm chủ đời con
Người lãnh đạo thuận ĐạoDẫn dắt không áp đặtĐặt môi trường đúng, để mọi người tự phát triển

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: “Không làm chủ” là buông xuôi。 Gỡ: Là dẫn bằng Đức, không ép bằng quyền。

  • Nhầm: “Không cậy công” là không ghi nhận。 Gỡ: Là làm vì Đạo, không vì danh – công tự nhiên được thấy。

VIII. Kết luận

Note

Chương 51 dạy: Đạo sinh, Đức dưỡng – trời đất bao dung mà không chiếm。Học theo đó, con người sống và làm việc thuận tự nhiên, không tranh công, không cưỡng ép – ấy là Huyền Đức。