Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 43

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 43
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 42。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

天下之至柔,馳騁天下之至堅。 無有入無間。 吾是以知無為之有益。 不言之教,無為之益,天下希及之。

Note

天下之至柔,馳騁天下之至堅。 無有入於無間。 是以吾知無為之有益。 不言之教,無為之益,天下希能及之。

Note

  • Hai bản giống nhau, chỉ khác cách dùng “於 / 之” và “希及 / 希能及”,ý không thay đổi.

III. Bản dịch Việt

Note

Cái mềm nhất trong thiên hạ, chạy khắp cái cứng nhất trong thiên hạ. Không có gì mà không thể xuyên qua chỗ không khe hở. Bởi thế, ta biết lợi của vô vi. Dạy không lời, lợi của vô vi – trong thiên hạ, hiếm ai đạt được。


IV. Chú giải

Note

  • “Cái mềm thắng cái cứng”: nước, gió, thời gian – đều mềm mà thắng được đá, thép, núi. Mềm không đối kháng, nên không gãy.

  • “Không có gì không xuyên qua”: Đạo như nước – nhu hòa, không cố chen nhưng len vào mọi chỗ. 👉 Người thuận Đạo không tranh, nhưng đâu cũng đến, việc nào cũng thành.

  • “Lợi của vô vi”: hành động không cưỡng ép, nên không tổn; làm mà không làm – đó là sức mạnh bền nhất.

  • “Dạy không lời”: dạy bằng gương sống, bằng khí chất, không bằng lời răn. Ảnh hưởng tự nhiên, không cần ép。


V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Cái mềm là biểu hiện của sức mạnh thực sự.
  • Vô vi không phải thụ động, mà là hành động thuận tự nhiên.
  • Dạy không lời là đạo giáo cao nhất – khiến người tự ngộ。

Tinh yếu: Mềm là mạnh, tĩnh là dụng; dạy bằng sống, không bằng nói。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Nước với đáMềm thắng cứngGiải quyết xung đột bằng lắng nghe, không đối đầu
Không khe hở mà xuyênLinh hoạt uyển chuyểnTrong công việc, tìm đường mềm để đạt mục tiêu
Không lời mà dạyẢnh hưởng bằng gươngLãnh đạo và cha mẹ nên dạy bằng hành động
Vô vi chi lợiKhông cưỡng épLàm việc thuận thời, không ép kết quả

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: Mềm là yếu, không dám đối đầu。 Gỡ: Mềm là cách tiếp cận thông minh – uyển chuyển để thắng dài lâu。

  • Nhầm: Vô vi là không hành động。 Gỡ: Là làm mà không cưỡng, không xen ý muốn cá nhân。


VIII. Kết luận

Note

Chương 43 dạy: cái mềm yếu mới là gốc của bền lâu. Vô vi là hành động thuận tự nhiên, không ép mà thành; dạy không lời là đức lớn nhất của người hiểu Đạo。