Keyboard shortcuts

Press ← or → to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 37

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)

I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 37
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 道經, kết thúc phần đầu của bộ đạo。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

道常無為而無不為。 侯王若能守之，萬物將自化。 化而欲作，吾將鎮之以無名之樸。 夫亦將知足，知足以靜，天下將自定。

Note

道恆無為而無不為。 侯王若能守之，萬物將自化。 化而欲作，吾將鎮之以無名之樸。 夫將無欲，不欲以靜，天下將自定。

Note

  • 「常 / 恆」 đều nghĩa là thường hằng, bất biến。
  • 「知足」 (WB) ⇆ 「無欲」 (MWD): cùng hướng đến ý “tĩnh tâm, không tham”。

III. Bản dịch Việt

Note

Đạo thường vô vi, mà không gì chẳng được làm. Nếu vua chúa giữ được Đạo ấy, muôn vật sẽ tự hóa. Khi chúng hóa mà muốn động, ta sẽ lấy mộc mạc vô danh mà trấn tĩnh. Khi đã tĩnh, lòng người biết đủ; biết đủ thì tự an, thiên hạ sẽ tự nhiên yên định。

IV. Chú giải

Note

  • “Vô vi mà vô bất vi”: Đạo không hành động theo ý riêng, nhưng mọi việc đều do Đạo mà thành. Tự nhiên vận hành không cần mệnh lệnh. 👉 Giống như mùa xuân đến, cây tự nở; không ai ra lệnh cho hoa nở cả.

  • “Vua chúa giữ Đạo”: người cầm quyền nếu giữ tâm tĩnh, không can thiệp quá độ, dân tự điều hòa. Đạo trị không ở mệnh lệnh, mà ở gốc vô vi.

  • “Hóa mà muốn động”: khi con người hoặc xã hội bắt đầu rối loạn do ham muốn sinh ra, thì cần lấy “mộc mạc vô danh” (樸) để làm yên. Mộc mạc là gốc chưa tách, vô danh là không bị cái tôi xen vào.

  • “Biết đủ thì tĩnh, tĩnh thì yên”: khi lòng người thôi tham, không chạy theo được – mất, đúng – sai, thì tự nhiên bình hòa.

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Đạo vận hành tự nhiên, không cần cưỡng làm.
  • Khi người lãnh đạo biết vô vi – buông kiểm soát – thì muôn vật tự trật tự.
  • Khi lòng người yên, xã hội tự định。

Tinh yếu: Vô vi không phải là không làm, mà là làm theo tự nhiên, không xen ý muốn. Biết đủ – ấy là giữ Đạo trong lòng。

VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Hoa nở theo mùaVô vi là thuận tự nhiênKhông ép tiến độ, để sự sống tự khai mở
Vua giữ ĐạoTĩnh mà trịQuản lý bằng tin tưởng, không can thiệp vi mô
Mộc mạc vô danhGiản dị là gốcKhi rối, hãy trở về điều đơn giản nhất
Biết đủ thì tĩnhDừng ham muốnHài lòng với hiện tại, giữ tâm an ổn

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: Vô vi là không làm gì. Gỡ: Vô vi là không cưỡng ép – để việc thuận lẽ tự nhiên.

  • Nhầm: Biết đủ là chấp nhận nghèo khó. Gỡ: Biết đủ không ngăn nỗ lực, mà giúp ta hành động không tham, không loạn。

VIII. Kết luận

Note

Chương 37 khép lại phần đầu của Đạo Đức Kinh: Đạo vô vi mà vô bất vi, giúp muôn vật tự hóa. Khi lòng người tĩnh và biết đủ, trật tự tự nhiên tự hiện, như trời đất bốn mùa luân chuyển không sai。