Keyboard shortcuts

Press ← or → to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 32

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)

I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 32
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 道經, tiếp sau chương 31。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

道常無名。 樸雖小，天下不敢臣。 侯王若守之，萬物將自賓。 天地相合，以降甘露，民莫之令而自均。 始制有名，名亦既有，夫亦將知止，知止可以不殆。 譬道之在天下，猶川谷之於江海。

Note

道恆無名。 樸雖小，天下莫能臣。 侯王若守之，萬物將自賓。 天地相合，以降甘露，民莫之令而自均。 始制有名，名亦既有，夫亦將知止，知止可以不殆。 譬道在天下，猶川谷之於江海。

Note

  • Hai bản gần như giống nhau, chỉ khác ở chữ “常 / 恆”.
  • “樸” là mộc mạc, chất gốc, chưa bị chạm khắc — tượng trưng cho Đạo nguyên sơ.

III. Bản dịch Việt

Note

Đạo vốn vô danh. Chất phác tuy nhỏ, song thiên hạ không ai có thể khiến nó làm tôi. Nếu bậc vua chúa giữ được Đạo ấy, muôn vật sẽ tự tìm đến quy thuận. Trời đất hòa hợp, mưa móc rơi xuống — dân chẳng cần ai sai khiến mà tự điều hòa. Khi bắt đầu đặt ra tên gọi, tức là đã có phân biệt; biết dừng ở đó thì không lỗi lầm. Ví như Đạo trong thiên hạ, như sông suối chảy về biển lớn。

IV. Chú giải

Note

  • “Đạo vốn vô danh”: Đạo không cần tên gọi hay hình thức, như không khí — luôn hiện hữu nhưng chẳng ai sở hữu.

  • “Chất phác tuy nhỏ, thiên hạ không khiến nó làm tôi”: cái gốc mộc mạc là nền tảng của tất cả. Ai thuận theo nó thì tự cường, ai cưỡng lại thì tự yếu. Như nước: mềm yếu mà không ai thắng được.

  • “Nếu vua giữ được Đạo, muôn vật tự đến quy thuận”: người lãnh đạo giữ lòng tĩnh và chân thành thì dân tự an; không cần nhiều mệnh lệnh. 👉 Giống người cha, người mẹ hiền: không cần la mắng mà con vẫn nghe, vì trong lòng họ có đạo đức hiển nhiên.

  • “Trời đất hòa hợp, mưa móc rơi xuống”: khi Đạo vận hành, mọi thứ tự cân bằng — không cần ép, không cần điều khiển.

  • “Đặt tên là bắt đầu phân biệt”: khi đã đặt tên, là đã chia tách — điều tốt, điều xấu, điều đúng, điều sai. Biết dừng ở đó, không chấp vào danh, thì giữ được tâm an.

  • “Đạo như sông suối về biển”: Đạo bao dung, tiếp nhận mọi dòng chảy; sông nào cũng về biển, người nào cũng về Đạo — chỉ cần không tự khép lòng.

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Đạo không tên, nhưng hiện diện khắp nơi.
  • Giữ được tâm chất phác thì tự tại, không bị chi phối.
  • Khi thuận Đạo, mọi việc tự điều hòa, không cần cưỡng ép.

Tinh yếu: Đạo không lời mà lợi ích; ai thuận theo, tâm sẽ tự an, đời sẽ tự hòa。

VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Đạo vô danhSức mạnh vô hìnhĐừng chạy theo danh tiếng; làm điều đúng, không cần ai khen
Chất phác nhỏ mà lớnMềm yếu mà bềnGiữ lòng hiền lành, không bon chen
Mưa móc tự rơiTự nhiên điều hòaĐể sự việc phát triển tự nhiên, đừng ép buộc
Sông suối về biểnDung chứa mọi khác biệtBiết lắng nghe, tôn trọng mọi ý kiến, cuối cùng đều quy về một hướng

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: “Vô danh” là mờ nhạt, không giá trị. Gỡ: Vô danh là không cần khoe; giá trị thật không cần phô.

  • Nhầm: “Mưa móc tự rơi” nghĩa là buông xuôi. Gỡ: Không phải buông bỏ hành động, mà là tin vào tiến trình tự nhiên của Đạo.

VIII. Kết luận

Note

Chương 32 dạy: Đạo vốn không tên mà khắp nơi hữu ích; giữ lòng mộc mạc, sống thuận tự nhiên thì mọi việc tự điều hòa. Đạo như biển lớn, dung chứa vạn dòng mà không tranh, đó là sức mạnh của tĩnh và vô danh。