以道佐人主者，不以兵強天下。 其事好還；師之所處，荊棘生焉。 大軍之後，必有凶年。 善有果而已，不敢以取強。 果而勿矜，果而勿伐，果而勿驕，果而不得已，果而勿強。 物壯則老，是謂不道，不道早已。

以道佐人主者，不以兵彊天下。 其事好還；師之所居，荊棘生焉。 大軍之後，必有凶年。 善者果而已，不敢以取彊。 果而勿矜，果而勿伐，果而勿驕，果而不得已，果而勿彊。 物彊則老，是謂不道，不道早已。

• Hai bản chỉ khác ở chữ "強/彊" và vài cách chấm câu, không đổi ý.

Người giúp vua bằng Đạo, không dùng binh lực để khuất phục thiên hạ. Việc cưỡng ép thường hay quay lại hại mình; nơi quân đội đi qua, gai góc mọc đầy. Sau chiến tranh lớn, tất có năm đói. Người giỏi chỉ đạt kết quả, rồi dừng lại, không lấy đó mà kiêu. Làm xong mà không khoe, không phô, không cậy, không vì mình, không cưỡng. Vạn vật mạnh lên thì sớm già, đó là trái Đạo; trái Đạo thì chóng tàn。

• “Không dùng binh mạnh để khuất phục”: cưỡng ép người khác, dù thắng, cũng gây oán hận và rối loạn lâu dài. Như việc trị người mà dùng ép buộc – yên một lúc nhưng lòng dân tan. 👉 Trong đời thường: ép người khác nghe theo ý mình, chỉ khiến họ xa cách hơn.

• “Việc cưỡng ép thường quay lại”: mọi hành động đi ngược tự nhiên sẽ phản lại chính người làm. Giống như kéo dây cung quá căng, sớm muộn cũng đứt.

• “Sau chiến tranh, năm đói”: mỗi chiến thắng bằng bạo lực đều để lại hậu quả, dù thắng cũng là mất. Đạo dạy thắng mà không tổn.

• “Người giỏi chỉ đạt kết quả rồi dừng”: làm đủ, không tham. Khi hoàn thành, biết lui, đó là trí tuệ. Giống người nấu ăn — lửa vừa chín là ngon, quá tay là cháy.

• “Không khoe, không phô, không cậy, không cưỡng”: hành động thuận Đạo là làm xong rồi thôi, không dính mắc vào công lao.

• “Mạnh thì sớm già”: cái gì lên cực thì sớm suy — như cây lớn quá mau thì gãy, con người quá căng thì mệt. Sống thuận vừa, lâu bền mới là thuận Đạo.

• Dùng Đạo mà trị, không dùng vũ lực hay cưỡng chế.
• Việc cưỡng ép sớm mang hậu quả ngược.
• Làm xong thì dừng, không phô, không kiêu, không cưỡng.
• Cái gì lên cực thì sớm tàn — chỉ thuận tự nhiên mới lâu bền.

• Nhầm: “Không dùng binh” = không hành động. Gỡ: Là không cưỡng ép, không dùng bạo lực; vẫn hành động nhưng hợp thời và nhân hòa.

• Nhầm: “Không khoe công” = không được tự hào. Gỡ: Là không dính mắc vào công lao, nhưng vẫn trân trọng giá trị của việc đã làm.

Chương 30 dạy: hành động thuận Đạo là làm vừa đủ, không cưỡng ép, không khoe công. Mọi điều cực đều chóng tàn; chỉ người biết dừng, thuận tự nhiên mới lâu dài và bình an。