Keyboard shortcuts

Press ← or → to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 24

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)

I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 24
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 道經, tiếp sau chương 23.

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

企者不立；跨者不行； 自見者不明；自是者不彰； 自伐者無功；自矜者不長。 其在道也，曰餘食贅行。 物或惡之，故有道者不處。

Note

企者不立；跨者不行； 自見不明；自是不彰； 自伐無功；自矜不長。 於道也，若餘食贅行。 物或惡之，故有道者不居。

Note

  • 「餘食贅行」: thừa ăn, thừa đi = vô ích, dư thừa.
  • 「不處」 (WB) ⇆ 「不居」 (MWD): nghĩa giống nhau, “người theo Đạo không ở chỗ ấy”.

III. Bản dịch Việt

Note

Kiễng chân thì không đứng vững; bước dài thì không đi được. Tự khoe thì không sáng; tự cho mình đúng thì không rõ; Tự khen thì không công; tự kiêu thì không lâu. Trong Đạo, những cái ấy như cơm thừa, việc thừa. Muôn vật đều ghét, nên người có Đạo không ở đó。

IV. Chú giải

Note

  • “Kiễng chân, bước dài”: làm dáng thì không bền.
  • “Tự khoe, tự đúng, tự khen, tự kiêu”: đều là chấp ngã, giả tạo, không bền.
  • “Cơm thừa, việc thừa”: những thứ vô ích, bị chán ghét.
  • “Người theo Đạo không ở đó”: bậc Đạo không vướng vào kiêu ngạo, khoe khoang.

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Người tự khoe, tự kiêu thì không bền.
  • Trong Đạo, kiêu ngạo như cơm thừa, việc thừa.
  • Người có Đạo tránh xa sự phô trương.

Tinh yếu: Kiêu ngạo, phô trương chỉ là dư thừa; người theo Đạo không ở chỗ đó。

VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Kiễng chânLàm dáng không bềnĐừng nôn nóng, phải thực chất
Bước dàiVội vã không đi xaLàm việc từ tốn, có tiến trình
Tự khoe, tự khenChấp ngã → hỏngGiữ khiêm tốn, để người khác ghi nhận
Cơm thừa, việc thừaVô ích, bị chánTránh phô trương, sống giản dị

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: Tránh khoe khoang = sống mờ nhạt. Gỡ: Không khoe khoang không có nghĩa không làm, mà là để việc tự chứng.
  • Nhầm: Từ chối kiêu ngạo = yếu thế. Gỡ: Thật ra là sức mạnh của khiêm tốn, bền vững.

VIII. Kết luận

Note

Chương 24 dạy: phô trương, kiêu ngạo là vô ích, chẳng bền, như cơm thừa việc thừa. Người theo Đạo khiêm tốn, không ở chỗ ấy, nên mới lâu dài và đáng tin。