Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 73

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 73
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 72。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

勇於敢則殺,勇於不敢則活。 此兩者,或利或害。 天之所惡,孰知其故? 是以聖人猶難之。

天之道,不爭而善勝;不言而善應;不召而自來;繟然而善謀。 天網恢恢,疏而不失。

Note

勇於敢則殺,勇於不敢則活。 此兩者,或利或害。 天之所惡,孰知其故? 是以聖人猶難之。

天之道,不爭而善勝;不言而善應;不召而自來;繟然而善謀。 天網恢恢,疏而不失。

Note

  • Hai bản thống nhất。
  • Chủ đề: Can đảm thuận Đạo — nhu thắng cường, tĩnh thắng động。

III. Bản dịch Việt

Note

Dũng cảm trong liều lĩnh thì dễ chết; Dũng cảm trong không liều lĩnh thì được sống。 Hai cách này — một lợi, một hại。 Trời ghét điều gì — ai biết được? Cho nên bậc Thánh cũng khó định đoán。

Đạo Trời: Không tranh mà khéo thắng; Không nói mà khéo đáp; Không gọi mà tự đến; Ung dung mà khéo sắp。

Lưới Trời thưa thớt mà chẳng lọt sót gì。


IV. Chú giải

Note

  • “勇於敢 / 不敢”: hai loại dũng – dũng mù (liều) và dũng sáng (thuận Đạo)。
  • “天之所惡”: ý Trời khó đoán – nên không cố đoạt lý。
  • “不爭而善勝”: thắng bằng thuận, không bằng cưỡng。
  • “繟然”: thong thả mà hiệu nghiệm – Đạo vận hành không gấp gáp。
  • “天網恢恢”: luật nhân quả tự nhiên, không nhanh chậm nhưng chẳng bỏ sót。

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Dũng thật không ở liều, mà ở biết dừng。
  • Đạo Trời vận hành tự nhiên, không tranh, không ép, mà không gì không thành。
  • Người thuận Đạo học theo đó: tĩnh, nhu, không cưỡng thắng。

Tinh yếu: Dũng của Trời là nhu;thắng của Đạo là thuận。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Dũng không liềuBiết dừng là tríQuyết định khi tĩnh, không trong cơn giận hay háo thắng
Không tranh mà thắngThuận mà thànhGiữ lòng bình thản, hành động đúng lúc, không cưỡng
Lưới Trời thưa mà không lọtNhân quả tự nhiênLàm thiện thì an, làm ác thì khổ, không cần vội xét công tội

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: Không dám làm nghĩa là hèn。 Gỡ: Không liều là sáng;biết dừng mới thật can đảm。

  • Nhầm: Đạo Trời chậm chạp。 Gỡ: Đạo Trời thong thả nhưng chắc chắn;thiện ác đều đến hồi kết。


VIII. Kết luận

Note

Chương 73 dạy: dũng thuận Đạo, không cưỡng thắng。Người liều thì mất,người thuận thì tồn。Đạo Trời không gấp, mà không sai;không tranh, mà tự thắng。Ấy là dũng của bậc trí, là đạo của Trời。