Đạo Đức Kinh — Chương 60
Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)
I. Đối chiếu bản gốc
- Vương Bật: Chương 60
- Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 59。
II. Nguyên văn Hán cổ
III. Bản dịch Việt
Trị nước lớn, như nấu con cá nhỏ。 Dùng Đạo mà cai trị thiên hạ, thì quỷ thần cũng chẳng hại người。 Không phải quỷ thần không có linh, mà là linh không hại người; Không chỉ linh không hại người, bậc Thánh cũng chẳng hại người。 Cả hai không hại nhau, nên Đức cùng hội tụ。
IV. Chú giải
- “Nấu cá nhỏ”: ví với việc cẩn thận, không động quá tay – nấu cá mà khuấy mạnh thì nát。
- “以道蒞天下”: dùng Đạo mà cai trị – thuận tự nhiên, ít can thiệp。
- “鬼不神”: quỷ thần không làm hại – vì chính khí mạnh thì tà tự lui。
- “兩不相傷”: con người và tự nhiên hài hòa, không xâm hại lẫn nhau。
- “德交歸焉”: Đức tụ về – năng lượng hài hòa lan tỏa khắp nơi。
V. Khái quát ý nghĩa
- Trị nước cần nhẹ tay như nấu cá nhỏ – càng khuấy càng hỏng。
- Người theo Đạo không tranh, không hại, nên trời đất tự thuận。
- Khi chính khí vững, tà chẳng dám đến;khi lòng dân an, tự nhiên không loạn。
Tinh yếu: Cầm quyền như nấu cá nhỏ – nhẹ tay, thuận tự nhiên thì nước tự an。
VI. Bài học ứng dụng
| Hình ảnh | Bài học | Ứng dụng |
|---|---|---|
| Nấu cá nhỏ | Cẩn trọng, không động mạnh | Lãnh đạo ít can thiệp, tin người, việc tự thành |
| Chính khí vững | Tà tự lui | Giữ tâm ngay, môi trường tự lành |
| Hai bên không hại nhau | Hài hòa sinh Đức | Sống thuận tự nhiên, không ép mình, không ép người |
VII. Ngộ nhận & Gỡ giải
-
Nhầm: Trị nước như nấu cá nhỏ = không làm gì。 Gỡ: Là làm vừa đủ – động nhẹ, thuận tự nhiên。
-
Nhầm: “Quỷ không thần” nghĩa là không có linh。 Gỡ: Là linh không làm hại – khi con người thuận Đạo, tà tự hóa。