Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 60

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 60
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 59。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

治大國,若烹小鮮。 以道蒞天下,其鬼不神。 非其鬼不神,其神不傷人; 非其神不傷人,聖人亦不傷人。 夫兩不相傷,故德交歸焉。

Note

治大國,若烹小鮮。 以道臨天下,其鬼不神。 非其鬼不神,其神不傷人; 非其神不傷人,聖人亦不傷人。 兩不相傷,故德交歸焉。

Note

  • Hai bản thống nhất, chỉ sai biệt nhỏ về chữ “蒞/臨”。
  • Ý nghĩa hoàn toàn tương đồng。

III. Bản dịch Việt

Note

Trị nước lớn, như nấu con cá nhỏ。 Dùng Đạo mà cai trị thiên hạ, thì quỷ thần cũng chẳng hại người。 Không phải quỷ thần không có linh, mà là linh không hại người; Không chỉ linh không hại người, bậc Thánh cũng chẳng hại người。 Cả hai không hại nhau, nên Đức cùng hội tụ。


IV. Chú giải

Note

  • “Nấu cá nhỏ”: ví với việc cẩn thận, không động quá tay – nấu cá mà khuấy mạnh thì nát。
  • “以道蒞天下”: dùng Đạo mà cai trị – thuận tự nhiên, ít can thiệp。
  • “鬼不神”: quỷ thần không làm hại – vì chính khí mạnh thì tà tự lui。
  • “兩不相傷”: con người và tự nhiên hài hòa, không xâm hại lẫn nhau。
  • “德交歸焉”: Đức tụ về – năng lượng hài hòa lan tỏa khắp nơi。

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Trị nước cần nhẹ tay như nấu cá nhỏ – càng khuấy càng hỏng。
  • Người theo Đạo không tranh, không hại, nên trời đất tự thuận。
  • Khi chính khí vững, tà chẳng dám đến;khi lòng dân an, tự nhiên không loạn。

Tinh yếu: Cầm quyền như nấu cá nhỏ – nhẹ tay, thuận tự nhiên thì nước tự an。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Nấu cá nhỏCẩn trọng, không động mạnhLãnh đạo ít can thiệp, tin người, việc tự thành
Chính khí vữngTà tự luiGiữ tâm ngay, môi trường tự lành
Hai bên không hại nhauHài hòa sinh ĐứcSống thuận tự nhiên, không ép mình, không ép người

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: Trị nước như nấu cá nhỏ = không làm gì。 Gỡ: Là làm vừa đủ – động nhẹ, thuận tự nhiên。

  • Nhầm: “Quỷ không thần” nghĩa là không có linh。 Gỡ: Là linh không làm hại – khi con người thuận Đạo, tà tự hóa。


VIII. Kết luận

Note

Chương 60 dạy: trị nước phải nhẹ tay, thuận tự nhiên。Làm ít mà đúng, dân an;chính khí thịnh thì tà tự tiêu。Đức tụ về nơi không tranh, không hại – ấy là đạo của trị bình。