Keyboard shortcuts

Press ← or → to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 59

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)

I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 59
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 58。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

治人事天，莫若嗇。 夫唯嗇，是謂早服；早服謂之重積德；重積德則無不克； 無不克則莫知其極；莫知其極可以有國； 有國之母可以長久；是謂深根固柢，長生久視之道。

Note

治人事天，莫若嗇。 夫唯嗇，是謂早服；早服謂之重積德；重積德則無不克； 無不克則莫知其極；莫知其極可以有國； 有國之母可以長久；是謂深根固柢，長生久視之道。

Note

  • Hai bản thống nhất, chỉ khác đôi chút về chấm câu。

III. Bản dịch Việt

Note

Trị người, thờ Trời – không gì bằng tiết độ。 Chỉ có tiết độ, ấy là sớm thuận。 Sớm thuận gọi là tích đức sâu dày； Tích đức sâu thì việc gì cũng thành。 Không gì chẳng thành thì chẳng biết đến cùng； Chẳng biết đến cùng thì có thể giữ nước。 Giữ được gốc của nước thì lâu dài。 Ấy gọi là: gốc sâu rễ vững, sống lâu nhìn xa – đạo của bền lâu。

IV. Chú giải

Note

  • “嗇 (sắc)”: tiết kiệm, biết đủ, biết dừng – không phung phí sức, lời, hay quyền。
  • “早服”: thuận theo Đạo sớm, không đợi đến khi loạn mới sửa。
  • “重積德”: tích đức dày, vun gốc sâu – không tìm công nhanh。
  • “深根固柢”: gốc sâu rễ chắc – biểu tượng cho nền tảng vững。

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Trị người hay thờ Trời, cốt ở biết tiết chế。
  • Tiết chế giúp tích đức, tích đức giúp bền。
  • Cái gì gốc sâu, thì ngọn mới lâu；người giữ Đạo là người dưỡng gốc。

Tinh yếu: Tiết chế là gốc của bền lâu；vun đức là nền của trị vững。

VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Dưỡng câyGốc sâu, lá mới xanhXây nền tảng nhân tâm, đừng chỉ chạy theo thành tích
Tích đức dàyMưa lâu thấm đấtLàm điều nhỏ thiện, tích lại sẽ hóa lớn
Tiết chếÍt mà đủQuản lý tiết kiệm, nói ít mà trúng, hành chậm mà chắc

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: Tiết chế là keo kiệt。 Gỡ: Tiết chế là biết đủ, giữ năng lượng cho điều đáng。

  • Nhầm: Tích đức là chuyện xa xôi。 Gỡ: Là thực hành từng ngày – giữ lời, giúp người, làm việc thiện nhỏ。

VIII. Kết luận

Note

Chương 59 dạy: trị dân như dưỡng cây – gốc sâu, rễ chắc, thì cây tự xanh。Tiết chế sinh bền lâu；tích đức nuôi thịnh trị。Ấy là đạo của người giữ nước thuận Đạo。